انواع غلتک ها

غلتك ها بر اساس اجزاي تشكيل دهنده آنها و قابليت هايشان به ۷ دسته زير طبقه بندي مي شوند.

1. غلتك هاي پاچه بزي(Tamping foot Rollers)
2. غلتك هاي شبكه اي(Grid or Mesh Rollers)
3. غلتك هاي ارتعاشي(Vibratory Rollers)
4. غلتك هاي فولادي صاف(Smooth steel Drum Rollers)
5. غلتك هاي پنوماتيك(چرخ لاستيكي) (pneumatic Rollers)
6. غلتك هاي كفشك دار(Segmented Pad Rollers)
7.    تراكم كننده هاي شبه بلدوزر

۱) غلتك هاي پاچه بزي:

غلتك هاي پاچه بزي داراي استوانه اي مجهز به تعدادي پاي ه هاي متصل به آن موسوم به پاچه بزي ميباشد كه به عمل تراكم كمك مي كنند. وجه تسميه پاچه بزي اين است كه عمل كوباندن اين غلتك شبيه اثري است كه يك گله گوسفند يا بز بر روي زمين بر جا مي گذارند. انواع پاچه در اندازه ها و اشكال مختلف وجود دارد. اين غلتك عمل تراكم را با استفاده از فشار استاتيكي و همچنين عمل ورزدادن انجام مي دهد.

زائده ها در هنگام وارد شدن به زمين و خارج شدن از آن، دانه هاي خاك را تغيير مكان داده، سطح زمين را مي كوبند. اين غلتكها معمولاً داراي چندين استوانه بوده و به صورت جفتي (تاندوم) هم بكار مي روند.

مقدار فشار تماس با توجه به سطح پايه ها و وزن غلتك تغيير ميكند، وزن را با اضافه كردن آب يا ماسه به داخل چرخ غلتك و يا افزودن سربار، مي توان افزايش داد. تقريباً مي توان گفت كه فشار ۱۳۴ كيلوگرم بر سانتيمتر مربع زير هر زائده قابل دسترسي است.

بعضي از انواع غلتك هاي پاچه بزي بصورت ضربه اي هم كار كرده و فركانس ضربه ها تقريباً به حد غلتكهاي لرزه اي مي رسد. اين نوع غلتك ها با سرعت بيشتر از ۱۵ كيلومتر بر ساعت مي توانند فعاليت نمايند. در هنگام استفاده از اين غلتك موارد زير توصيه ميشود:

–        براي حصول اطمينان از متراكم شدن تمام سطح، هر عبور حدود ۳۰ سانتي متر يكديگر را پوشش دهند.

–        براي كاهش خطر در هنگام متراكم كردن لبه هاي خاكريز عميق، از غلتك سه محوري استفاده شود، به صورتي كه با حركت عقب غلتك، سومين محور بر روي لبه خاكريز قرار بگيرد و بيشترين وزن دور از لبه باشد.

–        وقتي كه مقدار هوا در خاك در حد زياد است، بهتر است، غلتك با بيشترين سرعت مطمئنه حركت كند، زيرا سرعت زياد سبب خروج بهتر هوا از خاك مي شود.

۲) غلتكهاي شبكه اي:

اين نوع غلتكها معمولاً از يك استوانه شبكه اي كه به يك تراكتور وصل است تشكيل مي شود. البته بعضي از انواع آن نيز به صورت يكپارچه با موتور محرك وجود دارد. اين غلتك ها با سرعت نسبتاً زياد قادر به كار بوده و در حين عمل، خاك را پراكنده نمي كنند. اين غلتكها براي خرد كردن قطعات كلوخه خاكهاي چسبنده مناسب مي باشند.

همچنين از اين نوع غلتك مي توان براي خرد كردن و متراكم نمودن سنگهاي نرم كه داراي افت ۲۰% يا بيشتر در آزمايش لس آنجلس مي باشد، استفاده كرد. قسمت اعظم نيروي متراكم كننده اين نوع غلتكها از نوع وزن استاتيك و ايجاد ضربه مي باشد.

۳) غلتكهاي ارتعاشي (لرزنده)

انواع معيني از خاك مثل ماسه، شن، سنگهاي درشت عكس العمل بسيار خوبي در مقابل تراكم توليد شده بوسيله تركيب فشار و ارتعاش از خود نشان مي دهند، به اين منظور براي اين نوع خاكها از غلتك هاي ارتعاشي استفاده مي كنند. غلتك هاي ارتعاشي (لرزنده) در اندازه هاي مختلف از غلتك كوچك دستي با صفحه فلزي لرزان تا غلتكهاي بزرگ خودرو كه داراي استوانه هاي صاف يا پاچه بزي و يا كفشك دار ميباشند موجود مي باشند. بنابراين غلتكهاي ارتعاشي را مي توانند به گروه هاي زير تقسيم بندي كرد.

غلتكهاي كوچك

–  غلتك شامل تخماقهاي دستي

–  غلتك شامل ويبراتورهاي صفحه هاي

–  غلتك شامل ويبراتورهاي دستي

شكل شماره ۵ غلتك ويبره دستي

غلتك هاي بزرگ

– غلتك هاي پاچه بزي و ويبراتوري

– غلتك چرخ لاستيكي ارتعاشي

– غلتك چرخ آهني صاف ارتعاشي

– غلتك شبكه اي ارتعاشي

بسياري از اين غلتك ها داراي فركانس و دامنه نوسان قابل تنظيم مي باشند تا عمل تراكم به دلخواه انجام پذيرد. نيروي متراكم كننده غلتك هاي لرزنده اساساً در نتيجه ارتعاش و وزن استاتيكي غلتك مي باشد. از غلتکهاي كوچك لرزشي براي كوبيدن سطوح كوچكي از خاك و يا مناطقي كه غلتك نمي تواند خوب خاك را متراكم كند و يا امكان عبور غلتك از آن مناطق نيست، استفاده ميشود.

مؤثر بودن اينگونه غلتكها علاوه بر وزن آنها به ميزان فركانس و دامنه ارتعاش آنها نيز بستگي دارد. بطور كلي، غلتكهاي لرزنده وزنشان در حدود نصف وزن غلتكهاي غير لرزنده مشابه است. سرعت مجاز به نوع خاك و عمق مورد نظر براي تراكم به مشخصات غلتك نيز بستگي دارد. علاوه بر تراكم خاك، غلتكهاي چرخ آهني صاف ارتعاشي سعي در خرد كردن ذرات سنگ نزديك به سطح را داشته و بنابراين يك سطح صاف توليد مينمايند.

بطور كلي بهترين و با صرفه ترين تراكم به وسيله حركت متراكم كننده لرزه اي در سرعتهاي كم بين ۲/۴ تا ۴ كيلومتر بر ساعت حاصل مي گردد. قابل ذكر است كه سرعت كم جريان زيادتري از انرژي ارتعاشي را وارد خاك مي نمايد.

منبع:nasrbazyaft.ir